KORUYUCU MADDE OLUP OLMAMASI NEDEN ÖNEMLİDİR?
Günümüzde koruyucu maddeler her yerde bulunmaktadır. Sadece ev ve hijyen ürünlerinde ve kozmetikte değil, aynı zamanda göz damlası gibi bazı göz bakımı ilaçlarında da vardır. Bunlar göz yüzeyinize potansiyel olarak toksik olan koruyucu maddeler içerebilir. İstenmeyen etkilerinden bazıları gelişebilir ve sağlığınız için zararlı olabilir. Bu koruyucu maddelerin neler olduğunu, bunları kullanmanın sonuçlarını ve oftalmolojide neden koruyucu madde içermeyen ürünlerin tercih edildiğini öğrenelim.
GÖZ TEDAVİSİ ÜRÜNLERİNDE KULLANILAN KORUYUCU MADDELER NELERDİR?
TANIM
Göz damlaları, örneğin konjonktivit, kuru göz veya glokom tedavisinde göze damlatılan damla formundaki tıbbi ürünlerdir. Yaklaşık 60 yıl önce, bu ürünlere koruyucu maddeler eklenmiştir. Amaç, çok dozlu bir şişe ilk açıldıktan sonra bakteri veya küflerle herhangi bir kontaminasyonu önleyerek hastalar için optimum güvenliği sağlamaktı. Oftalmik preparatlarda bulunan su, onları mikrobiyal kontaminasyona duyarlı hale getirmektedir. Benzalkonyum klorür (BAK), sterilliklerini sağlamak için göz damlalarında en yaygın kullanılan koruyucu maddedir.
İlaç endüstrisinde önemli bir gelişme.1 25 yıl önce Göz Hekimleri koruyucu maddelerin zararlı etkilerini keşfetmiştir. Birkaç çalışma, göz damlalarında kullanımlarının göz yüzeyindeki çeşitli inflamatuvar reaksiyonlarla bağlantılı olduğunu ileri sürmüştür.1 Hastaların çoğunda hafif geçici reaksiyonlara neden olmuştur, ancak bunlar tekrarlanan tedavi, yüksek doz veya ömür boyu tedavi durumunda göz yüzeyinde kronik hasara dönüşebilir. Bu yan etkiler hemen ortaya çıkmakta, ancak tedavinin başlamasından sonra yalnızca birkaç ay, hatta birkaç yıl sonra hissedilmektedir.
KORUYUCU MADDELERİN NE ETKİSİ VARDIR ?
SEMPTOMLAR
İstenmeyen etkiler öncelikle konjonktiva ve korneayı etkilemektedir. Koruyucu madde içeren göz damlalarıyla tedavi edilen kişilerde, %48'i damlatma sırasında ağrı veya rahatsızlık bildirmiştir (koruyucu içermeyen göz damlası ile tedavi edilen kişilerin %19'una karşı), %42'si yabancı cisim hissi bildirmiştir (%15'e karşı) ve %35'i göz kuruluğu bildirmiştir (koruyucu madde olmayanlardaki %16'ya karşı). Yaşam kalitesi bu nedenle koruyucu maddelerin göz yüzeyi üzerindeki zararlı etkilerinden sıklıkla etkilenebilir.
İkinci olarak, koruyucu maddeler gözün lens veya trabeküler ağ gibi daha derin yapılarını ve hatta retina gibi daha derin yapılarını etkilemektedir.
Örneğin, glokom tedavisi gören hastalar özellikle endişelidir çünkü koruyucu maddeler inflamasyona neden olabilir. Glokom çoğunlukla 45 yaşın üzerindeki kişileri etkilemekte ve genellikle göz içindeki basıncın artmasından kaynaklanmaktadır ve bu durum da optik sinire zarar verebilir. En sık tedavi, oküler hipotansif bir ajanın günlük olarak damlatılmasıdır. Koruyucu madde içeriyorsa, kırmızı göz ve göz yüzeyinde inflamasyon riski vardır. 2016'da yapılan bir çalışmada, daha önce koruyucu madde içeren göz damlaları kullanan hastaların %95'i, 3 aylık uygulamadan sonra yeni koruyucu madde içermeyen tedavilerinin tolere edilebilirliğinden memnun kalmış veya çok memnun kalmıştı.
Özellikle glokom veya kuru göz sendromu (azalmış göz yaşı kalitesi ve miktarı) veya göz alerjisi (ör. alerjik konjonktivit) gibi kronik tedavi durumunda veya göz ameliyatı planlanıyorsa (katarakt, glokom, refraktif cerrahi vb.) koruyucu madde içeren göz damlalarından kaçınılması tercih edilmektedir.
KORUYUCU MADDELER VE KONTAKT LENSLER
Kontakt lens kullanıyorsanız, koruyucu madde içeren göz damlaları onlara zarar verebilir. Koruyucu madde içermeyen göz damlası kullanılması tavsiye edilir.
Ek olarak, kontakt lens kullanıcıları genel popülasyona göre daha hassas bir göz yüzeyine sahip olma eğilimindedir.7 Göz yüzeyini nemlendirmek ve kayganlaştırmak için genellikle suni gözyaşı kullanırlar. Bu nedenle, koruyucu madde içermeyen göz damlalarından büyük ölçüde faydalanabilirler.
GÖZ YÜZEYİNİN MAKSİMUM KORUNMASI İÇİN KORUYUCU MADDE İÇERMEYEN GÖZ DAMLALARINI TERCİH EDİN
FAYDALARI
Piyasadaki çok sayıda koruyucu madde içeren göz tedavisi ürünleri göz önüne alındığında, bunların koruyucu madde içermeyenlerden daha iyi performans gösterip göstermediğini merak edebilirsiniz. Çalışmalar, koruyucu madde içermeyen göz damlalarının koruyucu madde içerenlerle aynı etkiye sahip olduğunu göstermiştir.
Ek olarak, koruyucu madde içermeyen göz damlalarının faydaları arasında şunlar bulunmaktadır;
• Ürünün daha iyi toleransı
• Daha iyi tolerans sayesinde daha iyi tedavi uyumu
• Özellikle glokom için göz ameliyatı durumunda daha iyi cerrahi prognoz.
• Göz yüzeyinde daha az inflamasyon ve daha hafif kuru göz sendromu.
Koruyucu madde içermeyen göz damlaları özellikle kronik tedavi (glokom, kuru göz) durumunda ve göz yüzeyi bozukluğu inflamatuar karakterdeyse (ör. alerji) önerilir.8 Birçok çalışma, koruyucu madde içeren ve içermeyen göz damlaları arasında farklı semptomlar bildirmiştir. 9658 hasta üzerinde yapılan bir çalışmada:
• Hastaların %42'si koruyucu madde içeren göz damlası damlatıldığında yabancı cisim hissi yaşamıştır.
• Koruyucu madde içeren damlaların damlatılması sırasında hastaların %48'i ağrı veya rahatsızlık hissetmiştir.
• Koruyucu madde içermeyen damlaların damlatılmasında hastaların sadece %16'sı göz kuruluğu hissi yaşamıştır.
KORUYUCU MADDE OLMAYAN BİR GELECEĞE DOĞRU
İlk koruyucu madde içermeyen çok dozlu şişe olan ABAK® Teknolojisi, hastalar için daha iyi göz sağlığı sağlayan koruyucu madde içermeyen oftalmik göz damlalarının geliştirilmesine öncülük etmektedir. ABAK® şişesi, açıldıktan sonra üç aya kadar bir tedaviye olanak sağlamaktadır. ABAK® şişesi açıldıktan sonra kontaminasyona karşı maksimum korumayı garanti etmektedir. Théa’nın uzmanlık alanlarının başında ‘’koruyucu içermeyen göz tedavileri’’ gelmektedir.
REFERANSLAR
1. Vaede D, Baudouin C, Warnet JM, Brignole-Baudouin F. [Preservatives in eye drops: toward awareness of their toxicity]. J Fr Ophtalmol. 2010 Sep;33(7):505-24.
2. Jaenen N, Baudouin C, Pouliquen P, Manni G, Figueiredo A,Zeyen T. Ocular symptoms and signs with preserved and preservative-free glaucoma medications. Eur J Ophthalmol 2007;17:341-49.
3. Messmer EM. Konservierungsmittel in der Ophthalmologie [Preservatives in ophthalmology]. Ophthalmologe. 2012;109(11):1064-1070.
4. Aptel F, Labbé A, Baudouin C, et al. Traitement du glaucome, conservateurs et surface oculaire [Glaucoma medications, preservatives and the ocular surface.]. J Fr Ophtalmol. 2014;37(9):728-736.
5. Muñoz-Negrete FJ. et al. Why risking the satisfaction and the compliance of your newly diagnosed glaucoma patient? The PASSY survey. Acta ophthalmologica. Volume 94, Issue S256, October 2016 – 14 Sept 2016, DOI: 10.1111/j.1755-3768.2016.0457
6. Boimer C, Birt CM. Preservative exposure and surgical outcomes in glaucoma patients: The PESO study. J Glaucoma 2013;22(9):730-5.
7. Pisella PJ, Malet F, Lejeune S, et al. Ocular surface changes induced by contact lens wear. Cornea. 2001;20(8):820-825.
8. Gomes JAP, Azar DT, Baudouin C, et al. TFOS DEWS II iatrogenic report. Ocul Surf. 2017;15(3):511-538.
9. http://www.theapharma.com.tr/uzmanliklar
