DEMODEKS NEDİR?
Demodeks, Demodicidae ailesinden sekiz bacaklı bir akardır. Pek çok Demodeks türü vardır, ancak bunlardan sadece ikisi insanlarda bulunur, demodex folliculorum ve demodex brevis. Demodeks akarları, doğal olarak insan yüzünde çocukluktan itibaren, ancak özellikle 18 yaşından sonra bulunmaktadır. Deri üzerindeki varlıkları yaşla birlikte artmaktadır. Saç köklerinin (saçın büyüdüğü yerden) ve yağ bezlerinin (saç köklerine bağlı cildin ve saçın kurumasını önleyen yağlı bir madde olan sebum salgılayan bezler) içinde veya çevresinde yaşarlar.1 Cildimizde doğal olarak yaşayan mikroorganizmaların bir parçasını oluştururlar.
YAŞAM SÜRECİ
Demodeks akarları yaşamak için insanlara ihtiyaç duyar, ölümlerine kadar cildimizde doğal olarak gelişirler2. Yumurtadan yetişkin akara kadar olan yaşam döngüsü 14 ila 18 gün sürer. Yumurtalar yağ bezlerinde ve saç köklerinde birikmektedir, daha sonra yetişkin şekline gelene kadar larvalara dönüşürler. Bazı durumlarda, önemli derecede inflamasyona yol açtığı ve cilt lezyonlarının ortaya çıkmasına neden olduğu düşünülen daha fazla sayıda Demodeks gelişmektedir. Ancak bu reaksiyonların arkasındaki mekanizma tam olarak anlaşılamamıştır. DEMODEKS'İN SEMPTOMLARI NELERDİR? Demodeks akarları, gerçek hastalık taşıyıcıları olarak kabul edilmez. Bununla birlikte, bu parazitler ciltte daha fazla sayıda olduğu durumlarda belirli semptomların ve patolojilerin ortaya çıkmasına yardımcı olan koşullar oluşturabilir. Yaşamları boyunca karınlarında biriken atıklar, ancak ölümlerinde serbest bırakılır. Çok yaygın hale geldikleri durumlarda, bu kalıntı, kronik inflamasyon ve vasküler anormalliklerin gelişmesi nedeniyle ciltte tahrişe ve kızarıklığa neden olabilir3.
GÖZ KAPAKLARI, BLEFARİT VE DEMODEKS
Demodeks, göz kapağı kenarının inflamasyonu olan Blefaritin nedeni olabilir.
Demodeks blefariti, nedeni ne olursa olsun (bakteri, virüs, vb.) aşağıdakiler de dahil olmak üzere tüm Blefarit türlerinde non-spesifik klinik semptomlar olarak kendini gösterir:
• Göz kapağının kenarında kızarıklık ve kaşıntı,
• Kum veya yabancı cisim hissi,
• Kirpik kaybı,
• Şiddetli formlarda, göz kapaklarının şişmesi, göz kapağı kenarlarında ağrılı ülserler.
Aşağıdakiler gibi bazı belirtileri içerebilmektedir:
• Göz kapağı kenarının pigmentasyonu5
• Kirpiklerin tabanının yaklaşık 1 mm'sinde kabuklu döküntü oluşturan saydam veya beyazımsı pulların varlığı: bu en karakteristik ve en sık görülen belirtidir ve silindirik kepek olarak adlandırılır.
Demodeks blefariti tanısı, bir kirpik örneğinin mikroskobik analizi veya bir oftalmolog muayenesi sırasında parazitlerin bir yarık lamba (40 kat büyütme) ile görülmesi ile doğrulanmaktadır.
DEMODEKS VE ROZASEA MANİFESTASYONLARI
Demodeks ayrıca Rozasea’nın gelişimini destekleyen koşullar oluşturur ve bu da yüz derisinin altındaki küçük damarların genişlemesine neden olur. Yanaklarda, burnun yanlarında, alın ve çenede kızarıklık görülür. Hastalık ilerledikçe semptomlar kalıcı hale gelmektedir. Hastalık geliştikçe genellikle küçük kırmızı sivilcelerin (veya papüllerin) ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu yüz patolojisi genellikle 20 yaşın üzerindeki yetişkinleri etkilemekte ve 40 ile 50 yaşları arasında zirve yapmaktadır8. Rozasea’nın şiddeti, Kseroftalmi (kuru göz), Konjunktivit veya hatta Keratit veya Blefarit (yukarıya bakınız) gibi oküler durumlarla bağlantılıdır. Aşırı Demodeks miktarı, deri skuam analizi ile gösterilebilir.
DEMODEKS TEDAVİSİ
BLEFARİT TEDAVİSİTeşhisten sonra, Göz Doktorunuz Demodeks blefariti spesifik bir günlük göz bakımı rutini ile tedavi etmenizi önerecektir. Yakın zamanda uluslararası bir kılavuzda9 açıklandığı gibi, Demodex blefarit tedavisi, çay ağacı yağı içeren topikal ürünler gibi özel tedaviler gerektirmektedir. Tedavinin başarılı olmadığı veya durumun daha şiddetli formları için, bir göz doktoru tarafından bir antibiyotik veya anti-parazitik tedavi reçete edilebilir ve günlük temizlik rutinine ek olarak kullanılabilir.